Stolperstein voor verzetsheld Henri Schepers

Afbeeldingen | Bron ©: Werkgroep Stolpersteine Meerssen, Historiehuis van de Maasvallei, Pierre Reubsaet, Monique Reubsaet-Wouters, wikipedia, Traces Of War, De Limburger (embedded)

Foto boven: hier werd Henri Schepers geboren, bij de ronde boog, Op de Berg 6 in Elsloo

Woensdag 4 mei 2022 is voor zijn geboortehuis Op de Berg 6 in Elsloo, het huidige Streekmuseum, een Stolperstein gelegd voor de Elsloose verzetsheld Henri Schepers.
Henri werd in Elsloo geboren op 21 december 1914 en op 18 augustus 1944 in de val gelokt en vermoord in Meerssen. Lees zijn verhaal hieronder.

De Stolperstein werd gelegd door zijn neven Jo Schepers en Paul Wouters. Naast toespraken door burgemeester Leurs-Mordang en streekhistoricus Guus Peters, werden ook enkele muzikale intermezzo's gespeeld door familieleden.
Het is overigens de eerste en tot dusver enige Stolperstein in Elsloo. U ziet zijn Stolperstein tussen de kinderkopjes langs de gevel van het museum, ter hoogte van het QR-bordje.

Op 23 april 2022 werd bij Beekstraat 22a in Meerssen, zijn woonadres in 1944, door het plaatselijk comité ook een Stolperstein voor Henri Schepers gelegd.

Foto's Pierre Reubsaet

De initiatiefnemers Paul Wouters (links) en Jo Schepers bij de Stolperstein van hun oom Henri Schepers (Foto: Monique Reubsaet-Wouters)

Stolpersteine zijn betonsteentjes van 10 bij10 centimeter waarvan de bovenkant afgewerkt is met een messing plaatje. Daarin zijn onder andere naam, geboortedatum, en plaats van overlijden gestanst. De gedachte daarachter: zo lang je naam gelezen of uitgesproken wordt, ben je niet vergeten. Ze worden meestal in plaveisel of trottoir gelegd. Het idee is afkomstig van de Duitse beeldend kunstenaar Gunter Demnig.

Hieronder een reportage van de loklae omroep Stein Lokaal.

(Bron:Traces Of War, Werkgroep Stolpersteine Meerssen)

Henri is de zoon van sigarenmaker Nicolaas Schepers uit Elsloo, getrouwd met Maria Margaretha Cremers, ook afkomstig uit Elsloo, die aan huis ook een café runt. Zoals zovelen in die dagen naast hun hoofdinkomen ook een kleine café of kruidenierswinkeltje aan huis hebben. Want er moeten veel monden gevoed worden. Het gezin krijgt 10 kinderen en woont Op de Berg 6, het pand waar nu het Streekmuseum is gevestigd. Henri wordt in Elsloo ook wel "Harrie" of "Harie" genoemd; een naam die hij later in het verzet ook zal aannemen.

Als de oorlog begint is Henri 25 jaar en ongehuwd. Hij is kleermaker van beroep en woont in de oorlog bij zijn werkgever, kleermaker Albert Jorissen aan de Beekstraat 22a in Meerssen. Hij is keeper (in zwart tenue op onderstaande foto) van het eerste elftal van voetbalvereniging Marsana in Meerssen; hun trainer is zijn baas Albert Jorissen.

In 1943 wordt Schepers door de Duitse bezetter gedwongen tewerkgesteld in Aken. Vandaar vlucht hij naar België en sluit zich daar meteen aan bij het verzet, bij de Witte Brigade. Hij werkt voor verzetsgroepen in Luik en Tongeren en is er bekend als "Harrie de Wit". Hij helpt Joden met onderduiken en steelt wapens en munitie voor het verzet. Bij een inbraak in een Duits hoofdkwartier aan de Maastrichterweg in Meerssen maakt hij plannen buit van de Duitse verdedigingslinies in Limburg, welke hij doorspeelt naar de geallieerden.

Schepers moet zijn werk in het verzet met de dood bekopen; luttele weken voor de bevrijding. Hij loopt op 18 augustus 1944 in de val die de Sicherheitspolizei voor hem heeft opgezet in het Paviljoen, een café in Meerssen. Hij is verraden door Gonnie Zeguers-Boere, een bordeelhoudster uit Maastricht en tevens smokkelaarster en zwarthandelaarster die met het verraad haar nering veilig meende te kunnen stellen.
Zij geniet bescherming van een van haar liefdes, Richard Nitsch van de Sicherheitspolizei en ze wil dat graag zo houden. Zeguers-Boere zet ook feestjes op touw voor Duitse militairen en heeft een intieme relatie met de Maastrichtse SD-chef Max Ströbel. Door haar toedoen heeft eerder een groot aantal arrestaties in de gelederen van Maastrichtse verzetsgroepen plaatsgevonden.

Henri kent Zeguers-Boere van een café in Vroenhoven, net over de grens bij Maastricht, waar hij vaker komt sedert begin 1944. Zij heeft contacten met het Maastrichtse verzet en ondanks het feit dat ze ook "intieme contacten" heeft met Duitse officieren, geniet ze toch ook vertrouwen van de verzetsmensen. Zo claimt zij dat ze in de positie zit dat ze voor het verzet kan onderhandelen met de Duitsers over de vrijlating van opgepakte verzetsmensen.

Als de verraadster met haar zwart- en smokkelhandel in de problemen komt, meldt zij Ströbel dat ze contact heeft gekregen met een zekere De Wit van de Belgische Witte Brigade. Bovendien geeft ze hem enkele pistolen, die ze naar haar zeggen van Schepers (De Wit) heeft ontvangen. Er wordt een ontmoeting op 18 augustus 1944 in café Paviljoen in Meersen gearrangeerd. Direct na aankomst in dat café verschijnen vier SD'ers, onder wie Nitsch en Conrad.

In het Limburgs Dagblad van 16 november 1948 staat het artikel "Richard Nitsch rekenschap gevraagd over menige laﬀe moord – Dodelijke schoten in Paviljoen te Meerssen". Het krantenartikel staat onderaan deze pagina. Inzake de moord in het Paviljoen te Meerssen worden tijdens de rechtzaak tegen Nitsch, als getuigen gehoord Peter Huls, chauﬀeur te Eygelshoven en de kastelein de heer J.L.M. Franssen uit Meerssen.

Op de bewuste dag zaten in genoemd café Henri Schepers, getuige Huls en mevrouw Zeguers-Boere, die heimelijk in dienst was van de Sicherheits Dienst. Van haar wordt een schriftelijke verklaring voorgelezen. De S.D. drong het café binnen en vlak na het bevel ‘handen omhoog’ werd Schepers neergeschoten door Nitsch. Schepers bleek in het bezit van een revolver en zou niet tijdig de handen omhoog gestoken hebben. Over de kwestie (of Nitsch terstond nog eens heeft geschoten, ofwel na een zekere pauze Schepers een genadeschot gaf) spreekt Nitsch de getuige Franssen tegen. Merkwaardig is dat Zeguers-Boere getuige Huls verzocht had iets anders te gaan zitten, zodat -na achteraf bleek- deze niet in de vuurlijn tussen de deur en Schepers zat.

Later verklaart de kastelein Franssen dat Schepers een vuurwapen tevoorschijn haalde toen de Duitsers binnenvielen, maar dat het wapen dienst weigerde en hij meteen werd doodgeschoten. Volgens hem had Schepers die dag in Meerssen aan meerdere mensen laten zien dat hij twee vuurwapens bij zich had. Familieleden vertellen later dat Henri eerder die dag nog op bezoek is geweest bij zijn broer Sjeng in Elsloo (de vader van Jo Schepers)

Maar waarover heeft Schepers die dag een afspraak in dat café met verraadster Zeguers-Boere? Of met welke smoes is hij er naar toe gelokt? Dat zal waarschijnlijk voor altijd in nevelen gehuld blijven.

Lees hier het geheime getuigenrapport van de kastelein >

In het Delpher archief vinden wij een illegaal krantje "Hilversum III" uitgave van 17.08.1944.... een dag voordat Henri Schepers wordt vermoord. Hierin wordt een overval van de Witte Brigade vermeld op het munitiegebouw van de ENCI in Maastricht tijdens de nacht van 6 op 7 augustus 1944. Het is niet bekend of Henri bij deze overval betrokken was, maar het geeft in elk geval een indruk van de activiteiten van de Witte Brigade. Lees/download het krantje hier >

In De Gelderlander van 02.11.1944 vinden we een opsomming van de verzetsdaden van de Witte Brigade.

Op de foto: de arrestatie van Aldegonda Zeguers-Boere in september 1944 (Foto De Limburger, 27.04.2019, embedded)

Tegen Gonnie Zeguers-Boere werd in 1947 de doodstraf gevorderd; haar verraad betekende voor een 30-tal mensen de dood. Ze werd tot 14 jaar gevangenisstraf veroordeeld en kreeg T.B.R. Zij overleed in 2005 in Veldwezelt. Nitsch kreeg levenslang voor zijn gepleegde oorlogsmisdaden; de straf werd in 1959 omgezet naar 22 jaar, maar een jaar later werd hij al vrijgelaten. Hij overleed in 1990 in Bad Bentheim.

Henri Schepers ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Loenen (vak A nr 563)