De mijnperiode

De mijnperiode

Voor de komst van de steenkolenmijnen in Limburg verdienden veel Maaskanters hun geld met “brikke” (bakstenen) bakken in Duitsland. Voor de dorpen in de Maaskant kan men twee mijnperiodes onderscheiden. De eerste van ca 1900 tot 1926 toen men pendelde naar de oostelijke mijnstreek en de tweede die begon in 1926 met de opening van de Staatsmijn Maurits in Geleen en duurde tot 1967 toen diezelfde Maurits weer gesloten werd.
Rond 1900 trokken er mannen naar de mijnen in de “oude Mijnstreek”. De eersten trokken naar Eygelshoven, Heerlen en Alsdorf in Duitsland. Later pendelde men per spoor naar de Hendrik en Emma in Brunssum en Hoensbroek.

Nieuwe tijden breken aan
Op 1 januari 1926 wordt een lange periode van economische stagnatie en gebrek aan werk in de Maasvallei en Elsloo afgesloten. Het is een historische dag, een mijlpaal. De Staatsmijn Maurits in Geleen, In de volksmond “de koel”, wordt dan geopend. Na het in productie nemen van de mijn Maurits vonden veel mannen uit Elsloo hier een vaste baan als mijnwerker.

Toen in het begin van de jaren zestig het economisch tij voor de mijnbouw keerde, werd hierop geanticipeerd door de Maurits als een van de eerste de mijnen in 1967 te sluiten. Het bovengrondse bedrijf werd hierna ontmanteld. De reeds in de jaren 50 ingezette bouw van chemische bedrijven zou na de sluiting van de mijnen explosief expanderen en zich ontvouwen tot het chemieconcern DSM.
De komst van de Staatsmijn Maurits is samen met het graven van het Julianakanaal van enorme invloed geweest op de ontwikkeling van Elsloo en de regio.

Naar de mijn reisde men met de arbeiderstrein “’t Suschske”.
In Elsloo was bij de overweg Catsop – Elsloo destijds een station waar de mijnwerkers gebruik van konden maken. De halte bestond van 1919 tot 22 mei 1937. De halte werd nog een tijd gebruikt in de 2e Wereledoolog. Het laatste jaar voor de bevrijding en zeker nog een jaar erna werden de mijnwerkers van de gewone dagdienst er mee vervoerd. Deels waren het geen personenwagons maar veewagens die van banken waren voorzien.
Via Sittard reisde men dan naar de mijnen waarna men dan nog vaak een flink stuk moest lopen. Niet alleen dus een lange werktijd maar ook een lange reistijd.

Van 1900 tot 1926 maakte men bij het werken in de Oostelijke Mijnstreek lange, zware dagen vanwege de lange reistijden. Vanaf 1926 ligt de Staatsmijn Maurits om de hoek bij hun woonplaats. Er waren weliswaar busdiensten naar de Maurits maar velen gingen ook met de fiets of zelfs te voet. 

Terugblik

Mijnbouw was voor Limburg en de Limburgers veel meer dan het zware, stoffige en gevaarlijke werk diep onder de grond. De mijnbouw heeft tussen 1900 en 1974 een zeer duidelijk stempel gedrukt op eigenlijk alle aspecten van de Limburgse samenleving. Welk effect hebben de mijnbouwjaren zelf en de jaren na de sluiting op het leven van vandaag de dag? En op welke manier helpt het mijnerfgoed vragen van nu te beantwoorden?

Wat is de voormalige mijnstreek nu en wat wil de streek worden?. Kijk ook terug op haar geschiedenis > website demijnen.nl
Demijnen.nl laat zien hoe enorm groot de invloed van het mijnverleden op deze regio is geweest, en hoe belangrijk dat verleden is voor toekomstige ontwikkelingen. Demijnen.nl wil het verhaal van de mijnstreek vastleggen voor de toekomst. Zodat ook jonge generaties de geschiedenis kunnen voelen en beleven. 

• Film Staatsmijnen in opkomst (33 minuten, met dank aan LOS TV Stein) ⇢
• Film uit 1919 over de steenkolenmijnen in Limburg ⇢
• Film uit 1927 als het 25-jarig jubileum van de Staatsmijnen wordt gevierd ⇢
• Film uit 1927: de koninklijke familie brengt een bezoek aan staatsmijn Maurits.
  En rouw in Brunssum wanneer 14 mijnwerkers omkomen in staatsmijn Prins Hendrik ⇢
• Film uit 1941 "Delvers van het zwarte goud" ⇢
  
• Film uit 1945 over herstelwerkzaamheden aan de mijnen direct na de oorlog ⇢
• Film uit 1948 als Prinses Juliana staatsmijn Maurits, Geleen en Sittard bezoekt ⇢
• Film uit 1952 over de Limburgse Staatsmijnen en haar werknemers ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de Staatsmijnen ⇢
• De mannen van de 546, een film uit 1970 (vlak voor de mijnen sluiten) een dag uit het leven van een groep mijnwerkers ⇢
• Overzicht films over Limburgse Mijnen ⇢
• Artikel over mijnbouw in Limburg door Roy Simons op historiek.net ⇢