Het kasteel in de Maas

In 1947 zakte het peil van de Maas tot een dusdanig niveau dat het “oude slot” boven water kwam. Voor de bewoners van Elsloo en Kotem was dit geen verassing. Uit overlevering was men er van op de hoogte dat ooit de Maas veel westelijker had gelopen en waar nu de Maas loopt een kasteel en huizen hadden gelegen.
Lokale historici doken op het nieuws en speculeerden naar hartenlust over het verre verleden van de burcht en legden een link met het oude Ascloa, de Frankische palts waar de Noormannen hun kamp van maakten. Het was een voorzetting van de discussie die sedert 1929 de historici bezig hield. In dat jaar verklaarde de archeoloog Holwerda dat het beruchte Noormannenkamp niet in Elsloo maar in Asselt bij Roermond was geweest. Maar nu wist men het zeker; in de Maas lagen de restanten van het Noormannenkamp. Tot op de dag van vandaag is niet duidelijk waar het Noormannenkamp gelegen heeft.

Inmiddels raken steeds meer onderzoekers er van doordrongen dat men het kamp in het gebied van de gemeenten Stein en Maasmechelen moet zoeken. Het oude Ascloa was meer dan een dorp alleen.

Wie de eerste heren van Elsloo waren zijn niet bekend. Ook wat de oudste naam voor Elsloo was, is helemaal niet duidelijk. Ascloa ? Haslou ? De eerste vermelding van een kasteelheer dateert van 1108 als in een charter als getuige Arnulf de Hesloes optreed, welke vereenzelvigd wordt met Arnold van Elsloo. Hij moet toen ook over een hem passende zetel beschikt hebben, die wellicht nog verdere voorgangers gekend heeft.

Het bezit van een oude vrije Rijkheerlijkheid als Elsloo bracht status. Het eerste geslacht wat de naam “van Elsloo (in het frans D’Elsloo)” droeg was van heel oude adel en kwam niet voor uit minnestralen (dienaren van een vorst). We zien ook dat lagere edelen hun status (en die van hun nageslacht) trachten te verhogen door met dochters van de oude Elsloose adel te huwen.

Aan de oude burcht gekoppelde geslachten waren: van Elsloo, Born-Elsloo, Schoonvorst, en de Gavre. Als duidelijk wordt dat de burcht definitief in de Maas zal verdwijnen treft men voorbereidingen voor een heel nieuw kasteel. wordt. Na een lange voorbereiding, grond- en huizenaankoop etc. bouwt men in 1552 op een veilige plaats langs de Slakbeek een nieuwe watermolen en in 1601 een brouwerij. (“panhuys”). Tijdens de bouw hiervan hield men al rekening met een eventuele uitbreiding tot een kasteel. Hieruit is het huidige kasteel Elsloo voortgekomen.

+ De Vikingen in Hasloa aan de Maas ⇢